ارزیابی روش های درون یابی و فازی در تخمین مقدار آرسنیک آب های زیرزمینی، مطالعۀ موردی آبخوان دشت خوی

بررسی و پهنه­بندی دقیق غلظت فلزات سنگین و به ویژه آرسنیک در منابع آب زیرزمینی، تأثیر زیادی در برنامه­ریزی و پایش مستمر منابع آب و جلوگیری از بروز مشکلات سلامت برای انسان­ها دارد. هدف اصلی این تحقیق ارزیابی روش نوین­ استنتاج فازیِ سوگنو و مقایسة آن با روش های درون یابی وزن­دهی معکوس فاصله (idw)، کریجینگ (ساده، عمومی و عادی) و کوکریجینگ در تخمین مقدار آرسنیک در محدودة آبخوان دشت خوی بود. بررسی نتایج بعد از بهینه­سازی المان های مؤثر در فرمول هایِ اجرای هر روش­ نشان داد که ریشة میانگین مربعات خطا rmse)) به علت تراکم کم و نحوة چیدمان چاه های نمونه برداری برای همة روش های درون یابی بالاست. در بین روش هایی که از داده های کمکی استفاده نمی کنند، روش های فازی سوگنو و idw به ترتیب با rmse برابر با ppb 5/26 و ppb 28 در قیاس با روش های کریجینگ برآورد بهتری داشتند. استفاده از داده های کمکی کلر، سدیم و آهن، دقتِ روش های کوکریجینگ و فازی را نسبت به حالت تک متغیره به ترتیب 46 و 51 درصد بهبود بخشید. علت اصلی برتری 19 درصدی روش فازی بر کوکریجینگ وابسته نبودن عملکرد روش فازی به نرمال بودن توزیع داده هاست. نتایج نشان داد که روش نوینِ­ فازی سوگنو در درون یابی مکانی انعطاف پذیرتر است و راحت­تر و سریع تر (هم از نظر اجرای کاربر و هم به لحاظ نرم­افزاری) اجرا می شود.